Hoe werkt cross-over nierdonatie?

Vier keer per jaar verzamelt de NTS alle aanmeldingen voor cross-over donatie en vindt er een ‘matchronde’ plaats. Dat gebeurt in januari, april, juli en oktober. Met een computerprogramma wordt dan uitgezocht welke donor aan welke ontvanger een nier kan afstaan. Dit gebeurt op basis van bloedgroepen, antistoffen van de ontvanger en weefselkenmerken.

Bewust gekozen voor anonimiteit

Sinds de start van het programma in 2005 is er bewust voor gekozen dat de ontvangers en de donoren elkaar niet kennen. Uit onderzoek blijkt dat de deelnemers ook het liefst anoniem blijven. Als redenen noemen ze vaak:

  • de cross-over donatie voelt als een directe donatie
  • als ze elkaar niet leren kennen, worden eventuele negatieve situaties of emoties voorkomen
  • ze richten zich liever op eigen herstel

Een transplantatieziekenhuis geeft dus nooit informatie over andere donoren of ontvangers.

Samen verantwoordelijk

De transplantatieziekenhuizen doen hun uiterste best om de donor en de ontvanger anoniem te houden. Maar kunnen anonimiteit niet garanderen. Je kunt de ontvanger per ongeluk tegenkomen. Of de ontvanger of ontvanger kan bijvoorbeeld proberen de ander op te sporen door een oproep via sociale media of de krant te plaatsen. Het is belangrijk om te beseffen dat de ontvanger soms liever anoniem wil blijven. Ziekenhuizen, donoren én ontvangers zijn dus samen verantwoordelijk voor het bewaken van de anonimiteit.

Boodschap voor de donor of ontvanger

Wil je de ontvanger toch iets laten weten? Dan kun je anoniem een kaart of brief schrijven. De coördinator nierdonatie bij leven zal eerst nagaan of de ander de boodschap wilt ontvangen en deze vervolgens overhandigen. Het is natuurlijk niet verplicht om een kaart of brief te schrijven.

Meer transplantaties mogelijk 

Met deelname aan het cross-over programma of de dominotransplantatie maak je meer transplantaties mogelijk, ook voor nierpatiënten die al heel lang op de wachtlijst staan. Sommige nierpatiënten hebben namelijk vanwege de aanwezigheid van antistoffen of vanwege hun bloedgroep moeite met het vinden van een geschikte donor. Vanwege het veelzijdige aanbod van donoren in het cross-over programma is voor hun de kans op het vinden van een geschikte donor veel groter. Maar een cross-over of dominotransplantatie heeft ook nadelen:

  • Als een ontvanger of donor wordt afgekeurd of om een andere reden niet meer mee kan doen, dan heeft dat voor meerdere koppels gevolgen. Want de transplantaties gaan alleen door als iedereen meedoet.
  • Het plannen van de operaties in meerdere transplantatieziekenhuizen is ingewikkeld. Want soms moeten er 4 donoren én 4 ontvangers op dezelfde dag geopereerd worden. Daarvoor moeten voldoende operatiekamers tegelijk beschikbaar zijn. Het kan daardoor langer duren voordat er een geschikte operatiedatum is gevonden.

Bij minder koppels is dit omgekeerd: er zijn minder transplantaties mogelijk, de operaties zijn makkelijker te plannen. En als een donor of ontvanger ‘uitvalt’, heeft dat voor minder mensen gevolgen.

Hier ziet u een plaatje van een dominotransplantatie. In de tekst hierboven staat uitgelegd dat een dominotransplantatie meer transplantaties mogelijk maakt. Soms zijn er wel 4 donoren en 4 ontvangers