Bij niertransplantaties komt er vaker een nier van een levende donor dan van een overleden donor. We laten hier ook zien wat de relatie is tussen de donor en de patiënt.
U ziet gegevens van de afgelopen 5 jaar. Wilt u gegevens bekijken ouder dan 5 jaar? Kijk dan in onze jaarverslagen, tabel 6.1 tot en met 6.5.
De donor kan een bloedverwant zijn van de patiënt: dan zijn donor en patiënt genetisch aan elkaar verwant. Het kan gaan om vader, moeder, zoon, dochter, opa, oma, neef, nicht, oom of tante. Andere donoren zijn geen bloedverwant van de patiënt.
Cijfers van 10 september 2021
Bloedverwant
Bloedverwant - Cijfers van 10 september 2021
| Relatie | 2016 | % | 2017 | % | 2018 | % | 2019 | % | 2020 | % |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Moeder | 47 | 20% | 47 | 23% | 48 | 24% | 45 | 20% | 39 | 23% |
| Vader | 40 | 17% | 36 | 18% | 27 | 14% | 40 | 18% | 31 | 18% |
| Zoon / dochter | 28 | 12% | 35 | 17% | 29 | 15% | 36 | 16% | 21 | 12% |
| Broer / zus | 93 | 39% | 65 | 32% | 68 | 34% | 70 | 32% | 62 | 37% |
| Opa / oma | 1 | 0% | 2 | 1% | - | - | 1 | 0% | - | - |
| Kleinzoon / kleindochter | - | - | 1 | 0% | - | - | - | - | - | - |
| Oom / tante | 15 | 6% | 8 | 4% | 16 | 8% | 10 | 5% | 6 | 4% |
| Neef / nicht | 11 | 5% | 8 | 4% | 9 | 5% | 19 | 9% | 7 | 4% |
| Niet bekend | 2 | 1% | 1 | 0% | 1 | 1% | 1 | 0% | 3 | 2% |
| Totaal | 237 | 100% | 203 | 100% | 198 | 100% | 222 | 100% | 169 | 100% |
Geen bloedverwant
Geen bloedverwant - Cijfers van 10 september 2021
| Relatie | 2016 | % | 2017 | % | 2018 | % | 2019 | % | 2020 | % |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Partner | 127 | 39% | 156 | 45% | 125 | 40% | 121 | 43% | 100 | 49% |
| Vriend | 48 | 15% | 43 | 12% | 65 | 21% | 65 | 23% | 37 | 18% |
| Andere familie | 31 | 9% | 37 | 11% | 33 | 11% | 24 | 9% | 26 | 13% |
| Anonieme donor | 64 | 20% | 58 | 17% | 58 | 19% | 36 | 13% | 18 | 9% |
| Niet bekend | 57 | 17% | 55 | 16% | 31 | 10% | 34 | 12% | 25 | 12% |
| Totaal | 327 | 100% | 349 | 100% | 312 | 100% | 280 | 100% | 206 | 100% |
Soms wil iemand een nier doneren aan een patiënt die hij of zij kent, maar is hij niet geschikt als donor voor deze ontvanger. Bijvoorbeeld omdat de bloedgroep van de donor niet past bij die van de patiënt. Hiervoor hebben de NTS en de transplantatiecentra een ruilwachtlijst gemaakt. Die noemen we het ‘cross-overprogramma’. Donor en patiënt kunnen zich hiervoor samen als tweetal aanmelden. Met de ruilwachtlijst kijken we of de donor aan de patiënt van een ander tweetal kan doneren en andersom.
U ziet hoeveel tweetallen van een donor en een patiënt meedoen en waarom de donor niet aan de patiënt kon doneren.
Cijfers van 10 september 2021
| Reden | 2018 | 2019 | 2020 | Totaal |
|---|---|---|---|---|
| Bloedgroep incompatibel | 5 | 16 | 35 | 56 |
| Kruisproef positief | 4 | 21 | 18 | 43 |
| Bloedgroep incompatibel en kruisproef positief | 4 | 5 | 4 | |
| Compatibel | - | - | 5 | 5 |
| Totaal | 13 | 42 | 62 | 117 |
Soms gaan tweetallen van de ruilwachtlijst af. Er kan dan wel of geen transplantatie geweest zijn.
In deze tabel staan de gegevens van allebei de situaties. Eerst ziet u hoe de transplantatie tot stand is gekomen. Daarna ziet u waarom tweetallen van de ruilwachtlijst gaan zonder transplantatie.
Cijfers van 10 september 2021
| Reden uitstroom 2020 | Bloedgroep incompatible | Kruisproef positief | Beide | Compatible | Totaal |
|---|---|---|---|---|---|
| Transplantatie met nier van andere levende donor | 6 | 2 | - | - | 8 |
| Postmortale nier ontvangen | 4 | 4 | - | - | 8 |
| Transplantatie met eigen donor | 7 | - | - | 1 | 8- |
| Getransplanteerd in programma | 6 | 9 | - | 2 | 17 |
| Subtotaal getransplanteerd | 23 | 15 | - | 3 | 41 |
| Verwijderd | 9 | 5 | 4 | - | 18 |
| Nog op de wachtlijst | 24 | 25 | 10 | 2 | 61 |
| Totaal | 56 | 45 | 14 | 5 | 120 |
Toelichting
Nier gekregen van anonieme donor
Een anonieme donor (altruïstische donor) geeft een nier aan een patiënt op de ruilwachtlijst. De oorspronkelijke donor die hoorde bij de patiënt geeft een nier aan een patiënt die bovenaan de nierwachtlijst staat. Dit noemen we dominodonatie (domino-paired kidney exchange).
Nier geruild met tweetal buiten ruilwachtlijst om
Soms geeft een donor van buiten de ruilwachtlijst zijn nier niet rechtstreeks aan een patiënt die hij kent. In plaats daarvan hij kiest ervoor om donatie via de ruilwachtlijst te doen en zo een extra transplantatie mogelijk te maken. Op dat zelfde moment krijgt de patiënt buiten de ruilwachtlijst een nier van een onbekende donor die aan de ruilwachtlijst meedoet.
| Reden uitstroom 2020 | A | AB | B | O | Totaal |
|---|---|---|---|---|---|
| Transplantatie met nier van andere levende donor | 1 | 1 | 1 | 5 | 8 |
| Postmortale nier ontvangen | 2 | - | - | 6 | 8 |
| Transplantatie met eigen donor | 1 | - | 1 | 6 | 8 |
| Getransplanteerd in programma | 5 | - | 2 | 10 | 17 |
| Subtotaal getransplanteerd | 9 | 1 | 4 | 27 | 41 |
| Verwijderd | 2 | - | 2 | 14 | 18 |
| Nog op de wachtlijst | 14 | 2 | 6 | 39 | 61 |
| Totaal | 25 | 3 | 12 | 80 | 120 |
Cijfers van 10 september 2021
| Relatie | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 |
|---|---|---|---|---|---|
| Bloedverwant | 10 | 5 | 10 | 14 | 17 |
| Geen bloedverwant | 2 | 4 | 2 | 8 | 7 |
| Totaal | 12 | 9 | 12 | 22 | 24 |
Toelichting
Soms heeft een patiënt een levertransplantatie nodig, omdat zijn eigen lever een eiwit maakt waardoor hij ziek wordt. Deze lever kan het in een ander lichaam wel goed doen. Krijgt de patiënt een levertransplantatie van een overleden donor? Dan kan hij zijn eigen lever geven aan een andere patiënt. Dat heet een dominotransplantatie van de lever. Afgelopen jaar kwam dit niet voor in Nederland.