Gaan de transplantaties door in de tijd dat het coronavirus er is?
Transplantaties in Nederland gaan door. Inmiddels zijn de ziekenhuizen beter voorbereid en hebben ze hun beleid aangepast op basis van de adviezen van het RIVM en ingericht op de 1.5m samenleving. Urgente planbare zorg, zoals de behandeling van kankerpatiënten of orgaantransplantaties, gaat wel door. Wel zijn er enkele zaken anders dan normaal:
- U wordt vlak voor de transplantatie getest op COVID-19. U moet meteen na een transplantatie namelijk medicijnen slikken om te voorkomen dat uw lichaam het nieuwe orgaan weer afstoot. De afweer is daardoor veel minder, en u kan ernstig ziek worden van het coronavirus.
- De transplantatiecentra zijn extra voorzichtig met transplantaties bij patiënten die extra zware afweeronderdrukkende medicijnen (inductie met T-cel depleterende antistoffen) nodig hebben. Dit omdat het effect van de medicatie 3 tot 6 maanden aanhoudt en moeilijk tussentijds bijgestuurd kan worden.
- Het is mogelijk dat niet alle ziekenhuizen komende tijd op volle capaciteit draaien.
- Om het risico op besmetting te minimaliseren wordt de nazorg voornamelijk op afstand geregeld. Alle centra zijn momenteel hard bezig hun nazorg om te zetten naar E-health.
Moet ik het vaccin tegen corona nemen?
De NTS en de medisch professionals van de Nederlandse Transplantatie Vereniging adviseren wachtlijstpatiënten om het vaccin tegen corona te nemen. Dit om drie redenen.
- U valt als wachtlijstpatiënt onder een hoog-risico-groep. Dit vanwege de onderliggende ziekte waarvoor u een transplantatie nodig heeft.
- Ook om te voorkomen dat u bij oproep voor een transplantatie corona heeft, waardoor een transplantatie niet door zou gaan.
- Naar alle waarschijnlijkheid is een vaccinatie voor de transplantatie effectiever dan na de transplantatie.
Beide vaccins - Pfizer en Moderna - zijn toegestaan. Zodra er meer gegevens beschikbaar zijn, volgt er een update van deze informatie.
Er is een onderzoek gestart naar optimale inzet van COVID-19 vaccins bij patiënten met een verstoord immuunsysteem. Lees meer over het onderzoek op de site van ZonMw.
- Meer informatie vaccinatiebeleid nierpatiënten
- Meer informatie vaccinatieadvies hart- en longpatiënten
- Meer informatie vaccinatieadvies leverpatiënten
Kan ik besmet worden met het coronavirus door een transplantatie?
Om te voorkomen dat u wordt besmet met het coronavirus door een transplantatie hebben de artsen de volgende afspraken gemaakt:
- We testen alle donoren op het coronavirus. Om te voorkomen dat mensen ziek worden na een transplantatie.
- Ook u wordt vlak voor de transplantatie getest op COVID-19. Bent u besmet dan kan de transplantatie niet doorgaan.
- Als de uitslag niet tijdig bekend is, dan bespreekt de arts met u de risico's en mogelijkheden.
Wat is er anders voor de verschillende transplantaties?
Nier en nier/pancreas en eilandjestransplantatie
Het aantal besmettingen met COVID-19 neemt weer toe; dit kan invloed hebben op transplantatieprogramma’s. Over het algemeen is niertransplantatie van groter voordeel dan uitstel en dit is ten tijde van de COVID-19-pandemie nog steeds zo. De risico’s voor levende donoren blijken in de praktijk heel klein; de winst voor de ontvangers blijkt heel groot. De transplantatiecentra zullen hun best doen om transplantaties te blijven uitvoeren met zowel levende als overleden donoren maar er zijn twee zeer nadrukkelijke voorwaarden.
- Voor een individuele patiënt moet inderdaad het gevoel bestaan dat de verhouding voordeel van transplantatie en post-operatieve risico’s in het voordeel van transplantatie moet uitvallen. Als de risico’s als te groot worden ingeschat dan kan het zijn dat een transplantatie nu niet verstandig is. Dit risico kan van regio tot regio en van patiënt tot patiënt verschillen.
- Het transplantatiecentrum moet de faciliteiten en het personeel hebben om de patiënt veilig te begeleiden. Als de operatie-, opname of begeleidingscapaciteit niet gewaarborgd kan worden; kan besloten worden om transplantaties niet uit te voeren.
Hart en Long
De ziekenhuizen die harten en longen transplanteren streven er naar om de hart- en longtransplantaties door te laten gaan. Dat doen ze omdat het belangrijk is voor de patiënten op de wachtlijst. Een transplantatie is voor hen van levensbelang.
In een periode waarin er veel COVID-19 besmettingen zijn, kunnen er soms minder hart- en longtransplantaties zijn. Zo waren er in de periode maart/april 2020 minder donoren. Tijdens een COVID -19-pandemie kunnen er ook meer donoren besmet zijn met het coronavirus en kunnen transplantaties niet door gaan omdat patiënten op de wachtlijst besmet zijn.
Lever
De drie levercentra lieten vanaf het begin van de COVID-19-pandemie het transplantatieprogramma zoveel mogelijk doorgaan. Hierbij is het belangrijk dat zowel de donor als de ontvanger niet besmet zijn met COVID-19. Ook is het onwenselijk dat een net getransplanteerde patient in het ziekenhuis in contact komt met iemand die met COVID-19 is besmet. Als tijdens een piek het aantal donoren weer daalt of de intensive care capaciteit in de ziekenhuizen afneemt kan het aantal transplantaties wel afnemen.