COVID-19 vaccinatie voor hart- en longpatiënten

30 november 2021. Het dringende advies aan alle hart- en longpatiënten is om zich te laten vaccineren tegen COVID-19 en ook de boostervaccinatie te nemen. Hieronder wordt ingegaan op de huidige stand van zaken met betrekking tot het vaccinatiebeleid, de risico's en de voordelen van vaccinatie voor zowel patiënten op de wachtlijst als transplantatiepatiënten. Deze informatie wordt zodra er meer bekend is gewijzigd. 

Kan ik ziek worden van het vaccin tegen corona?

De mRNA-vaccins, virusplatform-vaccins en subunit-vaccins bevatten geen levend (verzwakt) virus, dus er is geen risico op een vaccinvirus-infectie bij patiënten.
 

Welk vaccin moet ik nemen?

De mRNA vaccins (Pfizer-BioNTech en Moderna) zijn door het RIVM geadviseerd en hebben een  zeer hoge effectiviteit van ruim 90%. In de onderzoeken naar de effectiviteit van de vaccins waren geen patiënten met een gestoorde afweer opgenomen. Nederlands onderzoek laat zien dat er een verminderde bescherming na vaccinatie is voor patiënten na hart- en/of longtransplantatie. Om deze reden is in november 2021 een 3e vaccinatieronde geweest in het kader van de eerste ronde vaccinatie en loopt momenteel de boostercampagne. We zien dat bij herhaald vaccineren de bescherming in deze patiëntgroep blijft stijgen tot > 50%.

Advies aan patiënten na hart- en/of longtransplantatie

  • Vaccinatie vanaf 3 maanden na transplantatie;
  • Bij gebruik methylprednsiolon (Solu-Medrol) wordt vaccinatie geadviseerd voor start of 1 maand na behandeling;
  • Bij gebruik ATG of rituximab wordt vaccinatie geadviseerd bij voorkeur voor start of na > 3 maanden na behandeling. Indien er sprake is van onderhoudsbehandeling is geen uitspraak over optimale timing mogelijk en bespreekt u dit met uw transplantatiearts;
  • Bij gebruik alemtuzumab wordt vaccinatie geadviseerd bij voorkeur voor start of na > 3-6 maanden na behandeling. Indien er sprake is van onderhoudsbehandeling is geen uitspraak over optimale timing mogelijk en bespreekt u dit met uw transplantatiearts.

Is het vaccin wel veilig?

Op basis van de huidige inzichten zijn de voordelen van vaccinatie met de huidige RNA vaccins van Pfizer en Moderna veel groter dan de mogelijke risico’s op bijwerkingen, mede ook gezien de huidige hoge kans op besmetting met het coronavirus en verhoogde kans op een ernstig beloop van COVID-19 bij transplantatiepatiënten.

Van de goedgekeurde vaccins (Pfizer Biotech en Moderna) is inmiddels aangetoond dat deze ook veilig zijn voor de risicogroepen, zoals mensen met een chronische hart- of longziekte. Ook voor patiënten op de wachtlijst voor hart of long transplantatie is het zeer dringende advies zich te laten vaccineren inclusief een derde vaccinatie. Als vanuit medisch oogpunt de kans op complicaties of overlijden door een COVID-19 infectie na transplantatie groot is omdat iemand niet gevaccineerd is, zal dit in de praktijk ertoe kunnen leiden dat iemand tijdelijk op 'niet transplantabel' wordt gezet. 

Ben ik dan wel beschermd na vaccinatie?

Omdat er nog onvoldoende gegevens zijn over de mate van bescherming tegen het coronavirus na vaccinatie bij patiënten die afweer onderdrukkende medicijnen gebruiken is het noodzakelijk om na vaccinatie de kans op besmetting met het coronavirus zo klein mogelijk te houden en u te houden aan de geldende regels omtrent voorkomen van besmetting met het coronavirus. Overleg bij twijfel met uw behandelend transplantatiearts.

Verander nooit uit eigen initiatief en zonder overleg met uw arts de afweer onderdrukkende medicatie!

Moet ik me ook laten vaccineren als ik corona heb gehad?

Laat u ook vaccineren als u volledig genezen bent van coronavirus infectie. Kom niet naar de poli als u in quarantaine zit voor mogelijke coronavirus infectie of nog klachten hebt passende bij het coronavirus. Overleg in dat geval met uw transplantatiearts. 

Moet ik het vaccin nemen als ik allergisch ben?

De Nederlandse Vereniging voor Allergologie en Klinische Immunologie (NVvAKI) adviseert dat patiënten met een ernstige of chronische allergie wel het Pfizer en Moderna vaccin mogen krijgen. Het aantal ernstige allergische reacties op vaccins in het verleden en op het Pfizer vaccin tijdens het onderzoek zijn zeldzaam. Patiënten met ernstige allergie voor voeding, insecten gif, of medicatie allergie kunnen wat betreft de NVvAKI veilig gevaccineerd worden met het Pfizer en Moderna vaccin. Patiënten die eerder een algehele allergische reactie hebben gehad na een vaccin, adviseren we eerst te overgelegen met een (huis)arts voordat het vaccin eventueel wordt toegediend. Een reactie in het verleden met verhoging, hoofdpijn of vermoeidheid of een pijnlijke gezwollen arm zijn normale bijwerkingen van vaccinaties en zijn geen reden om het vaccin niet te krijgen.

Moeten mijn directe contacten en huisgenoten ook gevaccineerd worden?

Inmiddels is een groot deel van de Nederlandse bevolking gevaccineerd en dus komen ook uw huisgenoten en contacten in uw directe woonomgeving in aanmerking voor vaccinatie. 

Moet ik het vaccin nemen bij een verstoorde afweer na longtransplantatie?

De werkzaamheid, veiligheid en de immuunrespons van het vaccin is  onderzocht bij personen met een verlaagde weerstand. Dit geldt ook voor patiënten met medicatie die de afweer doen verminderen. De immunologische respons op het vaccin is aanzienlijk minder bij personen met normale afweer. Het advies van RIVM en vertegenwoordigers van hoog-risico patiëntengroepen (bijv. na transplantatie) is om deze groep te vaccineren met de effectieve mRNA-vaccins vanwege de hogere effectiviteit bij ouderen en diverse subgroepen en met voorrang ook een derde vaccinatie en boostervaccinatie te geven. 

Waar en wanneer krijg ik mijn vaccin?

Patiënten na transplantatie hebben een uitnodiging voor de derve vaccinatie gehad van het universitair medisch ziekenhuis waar zij onder behandeling zijn. Mocht u nog niet (volledig) gevaccineerd zijn bespreek dit dan met uw transplantatiearts. 

Het coronavirus en adviezen voor transplantatiepatiënten