Een emotioneel donatiegesprek: hoe ga jij hiermee om?

Elk donatiegesprek is anders. Jouw manier van reageren heeft impact op het donatiegesprek!
Welke optie kies je? En wat is dan het (mogelijk) effect?

Inhoudsopgave

Inhoudsopgave

Casus: veel weerstand en boosheid bij familie tijdens donatiegesprek

Reactie 1: Ik las een pauze in

Ik ben bang dat alles wat ik zeg het alleen maar erger maakt. Zo komen we niet verder. Ik las een pauze in en zeg: 'Ik denk dat het verstandig is als we een pauze nemen. Ik laat u even met rust zodat u dit met elkaar kunt bespreken en kom later bij u terug.'

Effect van een pauze

Doordat je wegloopt zonder een kader neer te leggen over wat en wanneer er een vervolggesprek zal zijn, ben je eigenlijk de controle kwijt.De pauze geeft je wel de kans om het vervolggesprek en jouw benadering voor te bereiden. Deze optie kan daardoor grofweg 2 uitwerkingen hebben:

  1. De pauze werkt: de familie komt wat tot rust en inkeer. Bij terugkomst sla je de juiste toon aan en komt nader tot de familie waardoor je daadwerkelijk over donatie en de wens van hun dochter kunt praten.
  2. De familie is bozer geworden tijdens de pauze. Ondanks je voorbereiding merk je bij binnenkomst dat de gemoederen zeker niet bedaard zijn en hun boosheid vooral op jou gericht is.

Reactie 2: Ik probeer de gemoederen te kalmeren

Ik probeer rustig te blijven en doe mijn best om de gemoederen wat te kalmeren, voordat ik verder ga praten over donatie. Ik zeg iets als: ‘Ik merk dat dit veel emoties bij u oproept. Dat kan ik me voorstellen. Er komt ook heel veel op u af. Waar heeft u nu behoefte aan?’

Effect van kalm blijven

In veel gevallen leidt deze werkwijze tot succes: de familie voelt zich gezien en gehoord, kalmeert en staat na een tijdje weer open voor jouw informatie. Voor deze benadering heb je tijd en rust nodig, zowel uiterlijk als innerlijk. Daarnaast moet je je eigen emoties even opzij kunnen zetten en je volledig richten op de behoeften van de familie. Als arts ben je ook mens, dus dit zal de ene keer beter lukken dan de andere keer.

Reactie 3: Ik ga mee met bezwaar van familie 

Ik realiseer me dat dit veel tijd gaat kosten en die heb ik eigenlijk niet. Gezien het letsel van de patiënt betwijfel ik of ze geschikt is voor donatie. Dus zeg ik: ‘Als u écht van mening bent dat zij geen donor wilde zijn en dat vergeten is vast te leggen in het Donorregister, dan kunnen we besluiten om af te zien van donatie.’

Effect van snel meegaan met bezwaar 

De praktijk is leidend in deze benadering. Een donatiegesprek kost inderdaad tijd en moeite. Gezien het letsel van de patiënt is de geschiktheid voor orgaandonatie onduidelijk. 

Bel daarom altijd met een orgaandonatiecoördinator vóórdat je met de familie over donatie praat. In het gesprek met de familie kun je je dan richten op hun behoeften en eventuele bezwaren. Veel bezwaren komen voort uit onwetendheid en angst voor het onbekende. 

Voor de verwerking van het verlies, is het van groot belang dat de familie achteraf een goed gevoel heeft over het donatiegesprek. Of donatie nu wel of niet plaatsvindt. Dit bereik je door met empathie de donatiewens van de patiënt én de zorgen of bezwaren van de nabestaanden te bespreken. Door heldere uitleg te geven voorkom je dat de familie later spijt krijgt over het wel of niet doorgaan van donatie.

E-learning Communicatie rond Donatie

Het is heel waardevol om je bewust te zijn van jouw manier van reageren en de impact hiervan op een donatiegesprek. De e-learning Communicatie rond Donatie (CrD) helpt je hierbij! Deze is bedoeld voor artsen, verpleegkundigen en andere professionals die donatiegesprekken voeren (zowel op de IC, SEH als afdelingen).

Luistertip: podcasts over donatiegesprek

De tijd nemen

Orgaandonatiecoördinator Teun Bezema vertelt over een gesprek met een familie die er flink doorheen zat.

Beluister deze aflevering

Rekening houden met impact

Donatie-intensivist Laura van Haaften legt uit hoe zij rekening houdt met de impact van orgaandonatie op de nabestaanden.

Beluister deze aflevering

Alle afleveringen volgen?

Elke aflevering duurt ongeveer 15 minuten. De podcast is te beluisteren via Spotify en Apple Podcasts.

Alle podcasts