Terug naar het vorige niveau: 2. Donorherkenning

2.2. Wanneer is orgaandonatie wel en niet mogelijk?

Als een arts besluit om de levensverlengende behandeling van een patiënt te stoppen en de verwachting is dat de patiënt overlijdt, moet aan de mogelijkheid van orgaandonatie gedacht worden. Of donatie mogelijk is, hangt af van de vraag of er sprake is van contra- indicaties. Er is onderscheid tussen algemene contra-indicaties, relatieve contra-indicaties en orgaanspecifieke contra-indicaties.

2.2.1. Algemene contra-indicaties

De algemene contra-indicaties voor orgaandonatie zijn:

  • de identiteit van de patiënt is onbekend
  • onbehandelde sepsis
  • actieve tuberculose
  • een actieve virale infectie met rabiës, herpes zoster of rubella
  • anencefalie

In al deze gevallen is orgaandonatie uitgesloten.

2.2.2. Relatieve contra-indicaties

De relatieve contra-indicaties zijn:

  • hiv
  • chronische Q-koorts
  • maligniteiten*
  • melanoom
  • een onbekende doodsoorzaak

*Let op: Bij maligniteiten is donatie soms wel mogelijk, namelijk:

  • bij enkele primaire, niet-gemetastaseerde hersentumoren
  • als de maligniteit curatief is behandeld

Als er sprake is van een relatieve contra-indicatie, is er overleg nodig met het Orgaancentrum (071 579 57 95) of de dienstdoende ODC.

2.2.3. Orgaanspecifieke contra-indicaties en leeftijdscriteria

Organen kunnen uitgesloten worden van donatie door onderliggende ziekten of door het niet voldoen aan de leeftijdscriteria. In Tabel 1 hieronder staan de contra-indicaties en de bijbehorende leeftijdscriteria per orgaan. De leeftijdscriteria per orgaan verschillen voor een DBD- en een DCD-procedure.

Tabel 1: Orgaanspecifieke contra-indicaties en leeftijdscriteria

Orgaan Contra-indicatie Leeftijdscriteria DBD Leeftijdscriteria DCD
Nieren
  • Primaire nierziekte
Geen grens Tot ± 75 jaar
Lever
  • Bewezen levercirrose
Geen grens Vanaf 1 maand
Longen
  • Chronische obstructieve longziekte waarvoor medicatie is voorgeschreven
  • Andere ernstige longpathologie, zoals fibroserende longziekte
  • Bewezen aspiratie (NB: Bij enkelzijdige aspiratie komt de niet-aangedane long wel voor donatie in aanmerking)
  • Melanoom

Geen grens*

*bij donoren met een leeftijd > 75 jaar dient vooroverleg plaats te vinden met een ODC, die contact  opneemt met de longtransplantatiecentra

Geen grens*

*bij donoren met een leeftijd > 75 jaar dient vooroverleg plaats te vinden met een ODC, die contact  opneemt met de longtransplantatiecentra

Hart
  • Angina pectoris, myocardinfarct, coronaire bypassoperatie in voorgeschiedenis
  • Ernstig kleplijden
  • Maligne ritmestoornissen
  • Cardiomyopathie
  • Insuline afhankelijke diabetes mellitus
Tot ± 70 jaar Tot 58 jaar, gewicht minimaal 50 kg
Pancreas
  • Diabetes mellitus type I
  • Chronische of acute pancreatitis
Gehele:
tot ± 60 jaar Eilandjes: tot ± 75 jaar
Gehele:
5 tot ± 50 jaar Eilandjes:
tot ± 75 jaar
Dunne darm
  • Darmresectie in voorgeschiedenis
  • Inflammatoire darmziekte
  • Coeliakie
1 tot ± 50 jaar