Britse werkwijze inspiratiebron voor Nederlandse donatie- en transplantatieprofessionals

25 oktober 2019

De inzet van een specialist nurse organ donation (SN-OD) draagt bij aan een verhoging van het aantal donoren en transplantaties. Dat leerde een delegatie Nederlandse professionals die onlangs op werkbezoek was bij de afdeling ‘Blood and Transplant’ van de National Health Service (NHS BT) in Bristol. De Nederlandse Transplantatie Stichting adviseerde daarom deze zomer aan het ministerie van VWS om ook in Nederland een SN-OD in te voeren: de zogeheten DonatieProfessional.

In het Verenigd Koninkrijk wordt de SN-OD al vroegtijdig betrokken bij familiegesprekken. Deze verpleegkundige is uitgebreid geschoold in communicatie in complexe situaties, levenseindebegeleiding en rouw. Zo sluit de SN-OD aan bij het gesprek waarin de familie van een potentiële orgaandonor te horen krijgt dat behandeling geen zin meer heeft. Hij of zij heeft geleerd om situaties in te schatten en op het juiste moment en met de juiste toon de donatievraag te stellen. Het donatiegesprek vindt soms pas plaats als duidelijk is dat de nabestaanden het aankomende verlies hebben begrepen.

Scheiding donatie- en transplantatieproces

De SN-OD kan ook buiten het donatiegesprek om heel specifieke vragen over orgaandonatie beantwoorden, iets waar een arts of niet-gespecialiseerde verpleegkundige niet altijd toe in staat is. Daarnaast begeleidt de SN-OD familie tijdens het donatieproces. Naast SN-OD’s werken er in de Britse ziekenhuizen ook CLOD’s (Clinical Lead for Organ Donation). Zij vervullen een rol als ‘manager orgaandonatie’. Van de CLOD’s is 95 procent intensivist; zij werken 4 uur per week als CLOD. Hun focus ligt volledig op de orgaandonor en diens familie en niet op transplantatie. Hiermee is in Engeland een duidelijke scheiding gemaakt tussen het donatie- en transplantatieproces.

DonatieProfessional

Ook in ons land proberen we al jaren het aantal donoren te verhogen. Dat lukte tot nu toe helaas maar mondjesmaat. Daarom stelde de Nederlandse Transplantatie Stichting deze zomer aan het ministerie van VWS voor om ook in Nederland een SN-OD in te voeren: de zogeheten DonatieProfessional. Dit voorstel is onderdeel van het advies ‘Toekomstbestendige organisatie van donatie’. Het aantal weigeringen van nabestaanden in Nederland is zeer hoog. Wellicht kan de invoering van een DonatieProfessional hier verandering in brengen doordat deze het toestemmingsgesprek, ook in het licht van de nieuwe wet, nog beter kan begeleiden.

Hier zie je een plaatje met de effecten van de aanwezigheid SN-OD in de UK
Effect aanwezigheid SN-OD in de UK