Donatie bij leven: gevolgen voor het inkomen

Als  je een nier of een deel van de lever afstaat, kun je een tijdje niet werken. Dat kan gevolgen hebben voor je inkomen. Dit heet loonderving.

Loon wordt doorbetaald via UWV

Als je als werknemer of uitzendkracht een nier of een deel van de lever doneert, heb je recht op een ziektewetuitkering van het UWV. Je werkgever vraagt deze ziektewetuitkering aan en betaalt jou deze uitkering. Orgaandonatie valt onder dezelfde vangnetregeling als zwangerschap. Je kunt maximaal 2 jaar een ziektewetuitkering krijgen. Voor meer informatie kan je werkgever contact opnemen met het UWV.

Ook extra’s doorbetaald

In de tijd dat je door de donatie niet kunt werken, moet je werkgever naast de gewone maandloon ook de extra’s betalen. Bijvoorbeeld bonussen, min of meer vaste overwerkvergoedingen en commissies. Alleen als in het arbeidsvoorwaardenreglement of in de arbeidsovereenkomst staat dat je deze extra’s bij ziekte niet krijgt, hoeft de werkgever deze niet door te betalen.

Als je voor het vooronderzoek een paar dagen in het ziekenhuis bent geweest, kan je werkgever ook voor deze dagen de uitkering aanvragen.

Bij een onregelmatig dienstverband (oproepcontract) moet de werkgever van het salaris uitgaan van het gemiddelde aantal uren dat er is gewerkt in de 13 weken voor de ziekmelding.

Minder salaris? Vergoeding mogelijk

Ontvang je tijdens de ziekteperiode minder salaris dan normaal? Vraag dan via de onkostenvergoeding donatie bij leven een vergoeding aan voor aantoonbare gemiste inkomsten. Vul hiervoor het aanvraagformulier in. Dan krijg je het loon dat je zou hebben verdiend als je niet ziek was geweest.

Bent je  in loondienst en verdien je meer dan het door het UWV vastgestelde maximum dagloon? Dan kun je het verschil tussen het dagloon en dit vastgestelde bedrag terugkrijgen via de onkostenvergoeding donatie bij leven tot een maximum van € 520 per dag. Neem hierover telefonisch contact met de NTS op.

Bespreek donatie met uw werkgever

Het is belangrijk om de donatie op tijd met je werkgever te bespreken. Die kan dan zo nodig voor vervanging zorgen. De werkgever meld jou ziek bij het UWV. Dat kan hij het beste doen zodra de datum van de ziekenhuisopname vaststaat. Download de brief met informatie voor werkgevers of de brief voor uitzendbureaus.

Letter in English

Werkt u naast de AOW-uitkering?

Ondanks dat je geen premie afdraagt, ben je wel voor ziekte verzekerd bij het UWV. Je ontvangt dus gewoon via je werkgever of uitzendbureau een uitkering als je tijdelijk niet kunt werken. In dit geval is deze uitkering maximaal 13 weken in plaats van 2 jaar.

Gevolgen voor het inkomen als ondernemer

Na donatie van een nier of een deel van de lever, kun je een tijdje niet werken. Dat kan gevolgen hebben voor het inkomen. Om dit verlies te compenseren, kun je bij de NTS een vergoeding aanvragen. Hierover moet je belasting betalen en de vergoeding opgeven bij de jaarlijkse belastingaangifte.

De vergoeding werkt verschillend voor de 3 situaties van zelfstandig ondernemerschap: 

  1. zelfstandig ondernemer
  2. directeur-grootaandeelhouder (dga)
  3. onbetaald meewerken in het bedrijf van je partner. 

Zelfstandig ondernemer

Het kan zijn dat je eigen verzekering het verlies van inkomsten niet dekt. De meeste zelfstandig ondernemers zijn namelijk niet verzekerd voor de Ziektewet en de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA). Hierdoor is er geen recht op loondoorbetaling of een ziektewetuitkering. Alleen als je vrijwillig verzekerd bent bij het UWV of een private arbeidsongeschiktheidsverzekering afgesloten heeft, ben je hiervoor verzekerd. Anders kun je een beroep doen op de onkostenvergoeding donatie bij leven.

Een voorwaarde voor de vergoeding is dat het inkomstenverlies het gevolg is van de donatie. Je krijgt dan een vergoeding voor zowel de periode van de vooronderzoeken als voor de periode rond de donatie. Je krijgt een vergoeding van inkomstenderving voor een periode van maximaal 6 weken na ontslag uit het ziekenhuis. Duurt het herstel langer dan de verwachte 6 weken? Dan kan voor de rest van de periode (maximaal 13 weken bij nierdonatie en 26 weken bij leverdonatie na ontslag uit het ziekenhuis) na herstel nog een aanvullende aanvraag voor vergoeding van de inkomstenderving aangevraagd worden. Vraag de onkostenvergoeding wel aan binnen een jaar na ontslag uit het ziekenhuis, anders vervalt het recht op de vergoeding.

Minimumuitkering voor zzp’ers

Is de winst uit je onderneming lager dan het minimum brutoloon? Dan ontvang je een standaard dagvergoeding van het minimum brutoloon per dag dat je gemiddeld per week werkt. Dit tot een maximum van 5 dagen per week. Je moet deze vergoeding opgeven bij je belastingaangifte.

Als je geen arbeidsongeschiktheidsverzekering hebt, kun je voor een periode van zes weken na ontslag uit het ziekenhuis een vergoeding van inkomstenderving aanvragen.

Na ontslag uit het ziekenhuis kun je een medische verklaring krijgen van de arts. Hierin staat dat je geopereerd bent, de datum van de operatie en de datum van het ontslag uit het ziekenhuis. Stuur deze samen met een ingevuld aanvraagformulier onkostenvergoeding Donatie bij leven en de aangifte inkomstenbelasting op naar de NTS. Het gaat om de aangifte van het jaar voorafgaand aan de donatie.

Als de hersteltijd langer is dan zes weken, dan kun je voor de resterende periode (met een maximum van 13 weken bij nierdonatie en 26 weken bij leverdonatie) nog een aanvullende aanvraag indienen bij de NTS.

Winst uit onderneming

Bij de berekening van het inkomstenverlies van een zelfstandig ondernemer gaan we uit van de winst uit onderneming in het jaar voor donatie (het peiljaar). Dit is het bedrag waarover je als zelfstandige belasting moet betalen.

Als het jaar voor donatie niet representatief is

We gaan uit van het inkomen van de ZZP’er in het jaar voor de donatie. Dit noemen we het peiljaar. We denken dat dit een goed idee geeft van het inkomen van de zelfstandige. Als dit niet klopt, zijn er ook andere mogelijkheden. We kunnen bijvoorbeeld uitgaan van de gemiddelde winst in de 5 jaar voor donatie. Of het jaar van donatie aanhouden, als achteraf blijkt dat je in dat jaar meer hebt verdiend. Dat kan ook nog als de hoogte van de vergoeding al is vastgesteld. Vraag dan een ‘herberekening’ aan.

Om een herberekening te kunnen doen, moeten we weten wat je winst uit onderneming in het jaar van donatie was. Je kunt tot 2 jaar na de donatie een herberekening aanvragen. Dat kan alleen als je binnen 1 jaar na donatie het aanvraagformulier hebt opgestuurd.

Arbeidsongeschiktheidsverzekering

Mogelijk heb je wel een verzekering die bij ziekte verlies van inkomsten vergoedt. Is dat zo, maar compenseert het uitgekeerde bedrag de misgelopen inkomsten niet volledig? Ook dan is aanvragen van een onkostenvergoeding mogelijk. Je ontvangt dan het verschil tussen de vergoeding van de eigen verzekering en de gebruikelijke vergoeding. Hiervoor hebben we een kopie nodig van de brief van je verzekeraar waar het bedrag aan vergoeding in staat.

Directeur-grootaandeelhouder (dga)?

Als directeur-grootaandeelhouder ontvang je een normaal salaris, maar ben je niet verzekerd voor de Ziektewet of WIA. Misschien hebt je een private arbeidsongeschiktheidsverzekering en ben je op deze manier verzekerd voor verlies van inkomsten door ziekte. Als dat niet zo is, of als het uitgekeerde bedrag het verlies van inkomsten niet volledig compenseert, kun je een onkostenvergoeding aanvragen.

Een voorwaarde is dat het inkomstenverlies waarvoor je een vergoeding aanvraagt, rechtstreeks het gevolg is van de donatie. Je kunt zowel een vergoeding krijgen voor het voortraject als voor de periode rond de nierdonatie tot maximaal 13 weken na ontslag uit het ziekenhuis. Bij leverdonatie is dat tot 26 weken na ontslag uit het ziekenhuis. Tot uiterlijk een jaar na ontslag uit het ziekenhuis kun je de onkostenvergoeding aanvragen.

De hoogte van de vergoeding hangt af van het bruto maandloon. Stuur daarom een loonstrook mee van de maand vóór de donatie.

Onbetaald meewerken in het bedrijf van je partner?

Misschien heeft je partner een eigen bedrijf en werk je onbetaald mee. Bijvoorbeeld in de administratie of schoonmaak. Je partner kan dan extra kosten maken als je een orgaan afstaat. Bijvoorbeeld omdat hij of zij iemand inhuurt om je werk te doen terwijl jij in het ziekenhuis ligt of herstelt. Als hij/zij dat regelt via een uitzendbureau of een gelijksoortige organisatie, kun je gebruik maken van de onkostenvergoeding. Dit kan alleen als je getrouwd bent, een samenlevingscontract hebt of bij geregistreerd partnerschap.

Meer weten over de onkosten en vergoedingen?