Klaas en Evelien van der Wal, nabestaanden

'Christenen moeten weten: dit is goed'

18 september 2019

In juni 2005 verongelukte Jeanine, de 11-jarige dochter van Klaas en Evelien van der Wal. Hoewel Klaas en Evelien meteen akkoord waren met orgaandonatie, aarzelden ze even vanwege hun christelijke overtuiging. Maar deze bleek geen drempels op te werpen. ‘Integendeel.’

Het gebeurde op een rotonde. Hier werd Jeanine in haar lunchpauze door een auto geschept. Evelien: 'Later hoorden we dat ze als een pop door de lucht was gevlogen. De bestuurder, een knul van 22, reed 85 waar hij maar 30 mocht. Hij had een nieuwe auto en wilde even laten zien hoe hard die kon.'

'Ik zei: wilt u die tests nog eens doen?'

Jeanine ging met de ambulance naar het ziekenhuis, waar ze meteen begonnen met onderzoeken. Haar broer Rik, Klaas en Evelien kwamen iets later aan, en toen ging alles razendsnel, zegt Klaas. 'Kort daarna vertelden ze ons dat Jeanine hersendood was, ze konden niets meer doen. En even later vroegen ze of we akkoord gingen met orgaandonatie.' Evelien vult aan: 'Ik wist dat ze pas na uitgebreid onderzoek hersendood kunnen vaststellen en ik wilde het niet geloven. Ik zei: wilt u die tests nog eens doen? Dat hebben ze gedaan, bij hoge uitzondering, want ze begrepen onze vraag. Met hetzelfde resultaat natuurlijk.'

Foto Klaas en Evelien van der Wal. Orgaandonatie mag je als een daad van naastenliefde zien.
Klaas en Evelien van der Wal

Eigen beslissing naar eer en geweten

Een paar maanden eerder had Rik op school een spreekbeurt gehouden over orgaandonatie, die hij thuis had geoefend. Klaas vertelt: 'Daar was Jeanine bij. Ze zei: dat wil ik ook als mij iets overkomt. Dat wisten we dus. En zelf hadden we al sinds we een jaar of 16 waren een codicil op zak. Maar een jaar daarvoor waren we christen geworden en we wisten niet hoe dat in het geloof zou passen. Daarop heeft Evelien de dominee gebeld. Hij antwoordde: ik heb zelf een donorcodicil. Toen wisten we genoeg. Er zijn geen duidelijke Bijbelteksten die voor of tegen orgaandonatie pleiten. Hierin moeten we naar eer en geweten onze eigen beslissing nemen.’

Daad van naastenliefde

Klaas vervolgt: ‘Vanuit het geloof hebben christenen er weleens moeite mee dat het er bij beslissen over dood en leven op lijkt dat de medische wereld steeds meer op de stoel van God gaat zitten. Aan de andere kant heeft God de artsen ook de kennis en kunde gegeven. We accepteren bijvoorbeeld ook bloedtransfusies. Dan mag je orgaandonatie ook als een daad van naastenliefde zien.’

'Iedereen kon nog afscheid komen nemen'

De operatie liet lang op zich wachten, omdat de helikopter die organen moest vervoeren niet kon landen vanwege het slechte weer. Evelien vond die extra tijd welkom. 'Iedereen kon nog afscheid komen nemen. En ik had haar nog even bij me. Na de uitname-operatie hebben Klaas en ik haar zelf verzorgd, samen met Klaas’ zus.'

Nieuwe levenskansen

Omdat Jeanine bij de aanrijding aan haar slaap geraakt was, waren haar organen nog intact. ‘Acht relatief jonge mensen hebben daarmee nieuwe levenskansen gekregen,' vertelt Klaas. 'Tijdens de uitvaart hebben we verteld wat ze allemaal heeft afgestaan. Sommigen dachten: dat mag niet in ons geloof, maar we hebben van verschillende mensen gehoord dat ze er door ons verhaal anders over zijn gaan denken. Daar ben ik blij om. We vinden het belangrijk dat christenen weten dat het niet verkeerd is. Juist niet.'

Niet nutteloos

Iedereen in het gezin verwerkte het verdriet anders. ‘Dat heeft heel wat voeten in aarde gehad’, vertelt Evelien. ‘Nu hoort het bij het gewone leven. Hoewel het soms nog steeds heel erg lastig is. Er gaat ook geen dag voorbij dat ik niet aan haar denk. Ik ben ontzettend trots op wie Jeanine was.’

De donatie heeft niet direct geholpen bij het verwerken van het verdriet, maar heeft wel een functie gehad, zegt Klaas. 'Het geeft troost dat anderen dankzij haar organen kunnen leven, dat anderen nieuwe kansen in het leven hebben gekregen.' Evelien voegt toe: 'Ze was al overleden, het zou nog erger zijn geweest als er met die gezonde organen niets was gedaan. Ze was een sportief en gezond meisje, wilde graag anderen helpen. Zo is haar dood niet helemaal nutteloos geweest.'

Gedragen gevoeld

Ieder jaar vraagt Klaas na hoe het met ontvangers van de organen gaat. Klaas: ‘Ik kan niet zeggen waarom, maar ik wil het graag weten. En het gaat met allemaal nog steeds goed, dat is prachtig.' Klaas en Evelien zijn God dankbaar dat degene die haar organen hebben ontvangen nog steeds in leven zijn. ‘Wij hebben ons gedragen gevoeld door God’, zegt Evelien. ‘Hij heeft allerlei mensen om ons heen heeft gezet, zodat we nu met ons verdriet toch verder kunnen leven en genieten.’ 

Benieuwd naar andere persoonlijke verhalen? Lees hier nog meer ervaringen van mensen die een donororgaan of -weefsel hebben ontvangen, nabestaanden zijn van een donor of mensen die bij leven een nier of stukje van hun lever hebben afgestaan.

Meer ervaringsverhalen lezen

‘Verlies en donatie zijn met elkaar verbonden’

Plotseling overleed de vader van Stephan Peterse in 2013 op 53-jarige leeftijd. Met zijn lever en longen redde hij twee mensen. Stephan (34) beschrijft hoe hij de donatie beleefde. Lees verder

'Alma is een voorbeeld voor onze gemeenschap'

In 2017 krijgt de zus van Jamal Mahawat Khan een fatale hersenbloeding. Ze staat als donor geregistreerd. Dat is bijzonder binnen de Surinaams-Hindoestaanse gemeenschap. Door 4 mensen een nieuw leven … Lees verder

‘Doodgaan is normaal, doneren ook’

Op een zomerdag in 2017 krijgen Michiel en Marlous van Megen telefoon: hun moeder Riny is aangereden; tijdens een fietstocht en ligt met hersenletsel in het ziekenhuis. Het blijkt onherstelbaar. … Lees verder