'Het maakt niet uit wat je schrijft, het is altijd goed'

Donatie als ontvanger en als nabestaande

Stephan: 'Hoe is het om een donororgaan te ontvangen?'

Debbie: 'Dat is heel bijzonder, want je krijgt een tweede kans in het leven. Wel ben ik me bewust geweest van die andere kant. Toen ik het telefoontje kreeg dat ik naar het Erasmus MC moest komen omdat er een lever voor me was, was het eerste wat ik dacht: dit is heel erg voor iemand in Nederland die nu zijn naaste verliest. Geluk en verdriet liggen dan heel dicht naast elkaar. Maar ik was tegelijkertijd ook blij dat het telefoontje kwam, daar zat ik echt op te wachten. En ik was zenuwachtig, want ik besefte dat er een spannende operatie ging volgen, en ik wist niet hoe het herstel zou verlopen. Het zijn veel emoties tegelijk.'

Debbie: 'Hoe heb jij het ervaren dat je vader donor was?'

Stephan: 'Het was raar, maar ook weer heel normaal. Mijn vader zou niet meer terugkomen, dus waarom zou je die organen niet laten gebruiken door iemand die er wel wat aan heeft?'

Bedankbrieven schrijven en ontvangen

Debbie heeft al talloze bedankbrieven geschreven, maar er nooit een verstuurd. Ze legt Stephan uit waarom het tot nu toe nog niet gelukt is ze te versturen.

Stephan: 'Waarom vind je het moeilijk om jouw bedankbrief te versturen?'

Debbie: 'Ik ben dankbaar omdat mijn leven verder mag gaan, dat ik niet tussen nu en een half jaar kom te overlijden. Maar het is lastig om die dankbaarheid in duidelijke woorden op papier te krijgen. Dit terwijl ik heel vaak aan mijn donor denk. Als wij op vakantie zijn of iets moois meemaken, dan zeg ik vaak tegen mijn man: 'zonder mijn donor was dit niet mogelijk geweest'. Ik brand ook vaak een kaarsje voor mijn donor, omdat ik wil dat er aan de donor gedacht wordt. Elk jaar op de transplantatiedag heb ik ook gemengde gevoelens. Ik ben heel dankbaar, en we eten taart omdat er weer een jaar bijgekomen is. Maar ik voel ook dat verdriet. Dit zou ik allemaal willen delen. Maar ik vraag me steeds af: is mijn brief wel goed genoeg?'

Stephan: 'Dat is eigenlijk geen vraag die jezelf moet stellen, want het is altijd goed genoeg. Altijd! Het is supermooi om te horen dat iemand verder kan. Het maakt echt niet uit wat je schrijft.'

Debbie: 'Hoe was het voor jou om een bedankbrief te krijgen?'

Stephan: 'Onze familie kreeg een bedankbrief van de ontvanger van de lever. Ik heb nog nooit zo’n rare mix van emoties gehad als toen ik die brief las. Ik was boos, jaloers, verdrietig, superblij dat het gelukt was, dat die ontvanger zijn kleinkinderen kon blijven zien.'

Debbie: 'Zou je het waarderen als je nu, na 9 jaar pas zo'n een brief zou krijgen? Dat vraag ik me nu af, omdat het al een tijd geleden is.'

Stephan weerlegt die twijfel: 'Absoluut. Het is alleen maar mooi dat jij lang met een orgaan kunt leven, dat je daar gelukkig mee bent. Je vertelde dat je kinderen hebt gekregen na je transplantatie. Ik gun je dat, het is supercool dat het kan.'

Debbie: 'Wat vind je ervan dat je niet van alle ontvangers een bedankbrief kreeg?' 

Stephan: 'Ik begrijp dat het doodeng is om zo’n brief te schrijven, je weet niet wat je mensen aandoet. Maar ik weet ook niet of de andere twee ontvangers nog leven. Dat houdt me af en toe wel bezig, maar ik snap het ook. Het fijne aan dit systeem is dat je de keuze hebt. Het is niet verplicht, het is jouw leven. Mijn vader heeft organen weggegeven. Die zijn niet meer van hem, maar van de persoon die ze heeft ontvangen. Die moet ermee doen wat ie wil. Daar wil ik geen controle over hebben.'

Hoe hebben Debbie en Stephan het gesprek ervaren?

Stephan: 'Ik vond het interessant en leuk om een ontvanger te spreken. Gaaf om te zien dat iemand verder kan leven, en verhelderend om te horen hoe zo iemand zich voelt en welke emoties erbij komen kijken. Het was fijn om daar verder over te praten.'

Debbie voelt zich gesterkt door het gesprek: 'Ik vond het heel fijn om met een nabestaande te praten. En goed om die kant te horen. Om te horen dat het verdriet er is, maar dat zij het ook mooi vinden dat mensen organen gekregen hebben en het fijn vinden om te horen hoe het met ze gaat. Dat sterkt mij in het idee dat de brief die ik heb geschreven echt op de post moet.'

Steeds meer aandacht voor bedankbrieven

Janneke Vervelde is orgaandonatiecoördinator en heeft in haar werk regelmatig contact met nabestaanden. Ze weet dat zo'n bedankbrief vaak veel troost biedt. Ze is één van de initiatiefnemers van een landelijke werkgroep om het schrijven van een anonieme bedankbrief meer onder de aandacht te brengen.

• Lees het interview met Janneke

Boek met bedankbrieven

Voor nabestaanden die geen brief ontvangen, kan het boek  Hoe kan ik je ooit bedanken? heel erg helpen. Dit is een bundel met brieven van ontvangers. Zo weten nabestaanden dat ontvangers ermee bezig zijn, al zetten ze dat niet allemaal op papier.

>Bestel het boek